Sivas’ın Öz Değeri Kadir Üredi

Sivas’ın Öz Değeri Kadir Üredi

Merhaba sevgili dostlar.

Sivas’ın öz değerleri yazı dizimde bu hafta Kadir Üredi ağabeyimi konuk etmek istiyorum. Kısa bir süre önce eşimle birlikte, evinde kendisini ziyaret ettiğimiz Üredi ailesinin selamlarını getirdim sizlere. Sevgili eşleri Remziye Hanım’ın Sivas insanına yakışan içten, samimi karşılamaları bizi ziyadesiyle memnun etti. Kadir Ağabey’in geçirdiği rahatsızlıklardan sonraki iyileşme sürecinin hızlı olduğunu görmek bizi ayrıca mutlu etti. Buradaki en büyük yardımcısı, hayat arkadaşı olan Remziye Hanım’ın göstermiş olduğu fedakârlıktan etkilenmemek mümkün değildi. Yüreğine gönlüne sağlık diyoruz kendilerine.   

Araştırmacı Yazar Kadir Üredi’yi bir kelime ile anlatır mısınız deseniz? ‘Beyefendi’ derim. Beyefendi kelimesini layığıyla taşıyan Sivas’taki en önemli kişilerden birisidir bence. Beyefendi kelimesinin içini tam olarak doldurmaktadır kendisi. Giyimi, hitabeti, konuşma üslubundaki yumuşaklılığı, duruşu, anlam yüklü sessizliği gibi birçok halini bu özelliğine dâhil edebiliriz. En önemli hasletlerinden diğeri aşk derecesinde ki Sivas sevdasını söyleyebiliriz. Daha çok özlemini çektiği eski Sivas aşkıdır bu. Yirmi yıla aşkındır aynı mahallede oturmamıza rağmen son on yılda Kadir Bey’le tanışma ve görüşme imkânım oldu.

2006 yılında yayınlanan ilk kitabı, ‘Bir Şehrin Beş Hali’ ile birlikte birçok insanın Araştırmacı Yazar Kadir Üredi’yi tanıma imkânı oldu. 2006 yılında Türkiye Yazarlar Birliği tarafından yılın şehir kitabı seçilmesi, ödül alması Sivas’ımız için çok anlamlı olmuştur. ‘Şehrin Ahşap Zamanı’ geldi hemen arkasından. Güzel bir sürpriz de -yeni öğrendim- ‘Bir Şehrin Beş Hali’ kitabının devamı hüviyetinde yepyeni bir kitap ‘Evde misiniz ben geldim gardaş’ geliyor. Şuan yayınevinde, matbaada yayınlanma aşamasındaymış. En kısa zamanda raflardaki yerini alacak inşallah. Heyecanla bekliyoruz.

Kadir Bey’le Sivas yürüyüşleri yaptığımız sıralarda, önemli yapıların, yolların, su kanallarının önceki hallerini anlatırdı bana. Allah vergisi hafızası ve dikkatli haliyle, şehirde ne olmuş ne yapılmış bir bir anlatması beni hayretler içerisinde bırakmıştı o zamanlar.

Araştırmacı Kadir Üredi Bey’in gençlik yıllarında yazmış olduğu eserler maalesef babası tarafından o vakitlerin manav hüviyetinde olan aktarlarına baharat,  karşılığı değersiz kâğıt olarak satıldığından kaybolmuşlardır.

Kale Cami sadaka ve yitik taşları, Hükümet Binası, Kongre Sarayı, Jandarma Binası, Çifte Minare, Buruciye Medresesi gibi tarihi mekânların taşları üzerine, yapılışları ve onarımları üzerine ciddi manada kafa yormuştur. 1992 yılında Sivas halkının yakından tanıdığı Müjgan Üçer Hanımefendiyle tanışmasıyla edebiyat çevresine ilk adımını atmış oldu. Uzun yıllar Revak, Hayat Ağacı, Sultan Şehir, Sivas Kültür başta olmak üzere birçok dergide yazıları yer aldı. İrade Gazetesinde de zaman zaman yazıları yer almaktadır. Yazarımızın sade dili, imgelerdeki özgünlüğü, cümlelerdeki vurguları, asude dili yazılarını keyifle okutturmaktadır okurlarına.

Zarafet yüklü bir insandan özenli, estetik, güzel el yazısı ile Sivas’ı tanımak ayrı bir güzelliktir. Kalemini güzel kullanan, özenerek yazan insanlara hayranlığım her zaman olmuştur. İlkokul yılları olan 1940’lı yılların başında okul arkadaşlarının ve öğretmelerinin isimlerini, bu gün gibi hatırlaması insanı başlı başına hayretler içinde bırakıyor.

Kadir Bey’in koleksiyonculuk özelliğinden bahsetmeden geçemeyeceğim. Kendileri çok iyi bir antika saat koleksiyoncusudur. Ziyaretimizde evinde çalışır vaziyetteki bu saatleri görmek güzel bir anı oldu bizim için.

Yazarımız gerek sohbetleriyle, gerek verdiği söyleşilerle her fırsatta gençlerle bir araya gelmekteydi. Bu durumdan memnuniyetini birçok zaman dillendirmiştir.

Şehirlerin sessiz tanıkları vardır. Bu tanıklar aramızda dolaşırlar ama biz bunların genelde farkında olmayız. Seksen yılı aşmış bir ömür Sivas’ımıza her dem tanıklık etmiştir. Ne mutlu ki böyle tanıkları olan şehirlere ve bizlere.

‘Sivas’ın Sessiz Gözlemcisi’ olarak bilinen Kadir Bey’e eşi Remziye Hanım’la birlikte sağlıklı uzun ömür dilerim. Teşekkür ederim.

Sağlıcakla kalınız.

Araştırmacı Yazar Kadir Üredi

1933 Sivas doğumlu. 1946 İsmet Paşa İlk Mektebi'ni bitirdi. 1952 Sivas Erkek Sanat Enstitüsü'nün 5. sınıfından ayrıldı. Çocukluğundan beri arkeoloji merakı olmasına rağmen,  okul ve sonraki dönemlerde dede, baba mesleği olan dülgerler sanatını öğrendi. Askere gidinceye kadar ve askerlik dönüşü Sivas'ta onlarca ahşap ev ve konağın inşasını yaptı. 1957 Sivas Cer Atölyesi'nin Modelhane Şubesi'ne işçi olarak girdi. Sanat Okulu'nda öğrendiği teknik bilgiler ve teknik resim okumayı bu işyerinde daha fazla ilerleterek uzman usta daha sonra da posta başı unvanlarını aldı. Çalıştığı süre zarfında, buharlı lokomotiflerin silindirleri, dizel lokomotiflerinin motorları yanında vagonların makinelerin yıpranan kırılan parçalarının yeniden dökülüp yapılması için yüzlerce model yaptı. 1987 yılında emekli oldu.

Kitapları:

Bir Şehrin Beş Hali - 2006 - Ötüken Neşriyat

Şehrin Ahşap Zamanı - 2009 - Ötüken Neşriyat

Evde misiniz ben geldim gardaş –2015 (En kısa zamanda raflardaki yerini alacak)

İlkay Coşkun          

İrade Gazetesi, 12 Ağustos 2015-Yazı No: 59
İrade Gazetesi - Kadir Üredi - İlkay Coşkun - 12.08.2015